ISO NEDİR?
ISO 9001 e geçmeden önce kısaca ISO tarihçesinden bahsetmek de fayda var.
ISO (Uluslararası Standardizasyon Örgütü), 1946 yılında, 25 ülkeden delegelerin Londra´da bir araya gelerek uluslararası standartları koordine eden ve birleştiren bir organizasyon kurma kararı almasıyla gayriresmi olarak doğdu. 23 Şubat 1947´de ise ISO, endüstri standartlarının uluslararası koordinasyonunu sağlamak amacıyla resmi olarak faaliyete geçti. Kuruluşundan bu yana ISO, teknoloji ve yönetimin hemen her yönünü kapsayan 19.000´den fazla standart yayımladı. Bu standartlar, ürün ve hizmet kalitesinin iyileştirilmesini, güvenliğini ve etkinliğini artırmayı hedefler.
ISO, dünya çapında 165 ülkeden üyesi ve 3.368 teknik organıyla geniş bir ağa sahiptir. Bu organizasyonun merkezinde, İsviçre´deki ofislerinde tam zamanlı olarak çalışan 150´den fazla kişi bulunmaktadır.
ISO 9001 NEDİR? KURULUŞLAR İÇİN NEDEN ÖNEMLİDİR?
ISO 9001 nedir? ISO 9001, ISO 9000 serisinin en bilinen standardıdır ve bir kuruluşun kalite yönetim sistemini kurması ve sürdürmesi için gereklilikleri belirleyen bu standart, müşteri memnuniyetini sağlamak için süreçlerin etkili bir şekilde yönetilmesini ve sürekli iyileştirmeyi teşvik etmektedir. ISO 9001, organizasyonun iş süreçlerini tanımlamasına, yönetmesine ve optimize etmesine yardımcı olarak, uluslararası tanınırlığa ve güvenilirliğe sahip bir kalite yönetim sistemi kurmasına olanak tanımaktadır.
ISO 9001 dünyanın önde gelen kalite yönetimi sistemidir. Dünyada tanınan bir uluslararası standarttır. ISO 9001 standardı kaliteden bahseder. Kuruluşlar kalite farkındalığı ile müşteri gereksinimleri her zaman etkili bir şekilde karşılar. Kalite ile birlikte bu nedenle bu standarda gereksinimleri tutarlı bir şekilde karşıladığınızdan ve standartların neler olduğundan emin olmamız gerekmektedir. Kuruluşumuzda böyle bir standartta faydalanmak için öncelikle ISO 9001 sertifikalı kuruluşları incelemek de fayda var. ISO 9001 uygulamasında bulunan şirketlerin endüstrileri son derece saygın olduğunu göreceksiniz. Ve bu şirketlerde çalışmayı seçen müşteriler, paydaşları tarafından da takdir edilmektedir. Böyle bir yönetim sistemi uygulama süresi boyunca kuruluşunuzla ilgili süreçlerden geçeceğiz ardından iyileştirme alanları bulacağımız ve iş süreçlerinde sorunsuz bir şekilde çalışan emin olmak için iş süreçlerinizi kolaylaştıracağımız anlamına da gelmektedir. ISO 9001 uygulayan firmalar Verimli bir şekilde çalıştıklarını da gösterir. Çünkü uygulama sürecine süreçlerimizi inceleyeceL, sistemi kurup yönetecek ve işletmenin verimli bir şekilde çalıştığımdan emin olmak için yönetimi gözden geçirecek ve süreci iyileştirecektir.
ISO 9001 de verilere dayalı, kanıtlara dayalı dosyalama doküman bilgi bu konuda önem arz etmektedir. Şirketin stratejik organizasyonu hedeflere ulaştığımızdan emin olmak için işletmeyi doğru yöne yönlendirmemizi sağlayacaktır. ISO 9001 in önemli unsuru ve faydası da kalite söz konusu olduğunda müşterilerimizin ihtiyaçlarına odaklanacağınız için müşterilerimize sunduğunuz ürün ve hizmetlerin kalitesini şirketinizin yüksek değer sunduğundan emin olmak için yüksek kaliteli ürün ve hizmetler sunacağınızdan emin olmamızı sağlayacaktır. Son müşteri yani mutlu müşteri ISO 9001 sertifikasyon amacıdır. Tüm uyumlu yükümlülüklerimizi karşılayan sorunsuz ve tutarlı bir şekilde sistem kurulumu önem arz etmektedir sertifikasyon tüm şirketler tarafından uygulanabilir her büyüklükteki kuruluş tarafından ürün üreticileri hizmet sektöründeki tıbbi cihaz üreticilerinden tutun yazılım hizmetleri toptan perakende inşaat şirketleri her türlü kuruluş ISO 9001 kalite yönetim sistemi uygulayabilir aynı zamanda diğer yönetim sistemlerinin uygulamasına da temel oluşturur.
ISO 9001 Kuruluşlarda Pazar payını arttırmaya odaklanırken, maliyetleri azaltmak ve üretkenliği arttırmak için sistemli ve bütünsel çalışmayı içermektedir. Müşterilerinize tutarlı, kaliteli ürün, kaliteli hizmet sağladığınızın da güvencesidir.
ISO 9001 kaliteyi artırmak ve müşteri gereksinimlerini sürekli olarak karşılamak isteyen büyük ve küçük her kullanıcı mükemmeldir. ISO 9001 sertifikasyonun faydaları şunlardır;
Kült bir yönetim sistemidir. Kuruluşun süreçlerini ve prosedürlerini belgeleyen ve yerleşik kalite politikası ile bunda geliştirilen hedeflere ulaşmak için rollerin sorumluluklarını atan resmileştirşlmiş bir sistemdir. ISO 9001 kalite yönetim sistemi kuruluşların müşteri ve mevzuat gerekliliklerini karşılamalarına ve etkinlik ve verimliliğin sürekli olarak en son ve en güncel şekilde geliştirmelerine yardımcı olur. Standardın amacı kuruluşların süreçlerin etkinliğini ve verimliliğini sürekli olarak iyileştirmelerini ve müşteri memnuniyetini sürekli olarak artırmaları olanak tanımaktır. ISO 9001 standardı belgelendirilecek kuruluşun boyutu açısından sınırlama getirmez. Hemen hemen her kuruluşa süreç bazlı uygulanabilen standarttır. ISO 9001´in etkin bir şekilde uygulanması, kuruluşların yalnızca müşteri beklentilerini karşılamalarını değil, aynı zamanda iş süreçlerini sürekli iyileştirmelerini ve rekabet avantajı elde etmelerini de sağlamaktadır.
ISO 9001 Kuruluşun iş denetim mekanizmalarını gösteren bir standarttır ana denetimden önce kuruluşun kendisini denetlemesi gerektiğini etkili olup olmadığını sürekli iyileştirme müşteri memnuniyeti sürekli artırırken kuruluşun müşterilerinin gereksinimlerini karşılaması ve hizmetler alarak fayda sağlayacağını kabul etmektedir. ISO 9001 sitemi ile Kuruluşlar kurumsal performanstan faydalanır. ISO 9001 sertifikası çok sayıda faydası vardır işletmelerin ve kuruluşların daha verimli olmasına ve müşteri memnuniyeti artmasına yardımcı olur. Kuruluşun genel bağlamında doğru bir şekilde değerlendirmeye ve kimin etkilendiğini ve ne beklediğini tanımlamaya yardımcı olur. Aynı zamanda kuruluşların hedeflerini açıkça belirtmesine ve yeni iş fırsatlarını belirlemesine olanak tanır. 9001 müşterilerin ilk önce kuruluşun ihtiyaçtan tutarlı bir şekilde karşıladığında ve daha sonra memnuniyetini elde ettiğinden emin olmalarını sağlar. ISO 9001 tekrardan müşteri siparişlerine, yeni müşterilere ve kuruluş için iş artışına yol açar. 9001 daha verimli bir şekilde çalışmaya yardımcı olur. Tüm süreçler iş organizasyonu herkes tarafından anlaşılacak ve bu da üretkenliği ve verimliliği artıracaktır. İç maliyetleri düşürecek İSO 9001 genişletmeye yardımcı olduğu için gerekli yasal ve düzenleyici gereklilikleri karşılaşmasına da yardımcı olmaktadır. Yeni pazarlara açılmak için bazı sektörler ve müşteriler kuruluşla iş yapmadan önce ISO 9001 sertifikası ihtiyaç duyarlar. Çünkü risklerini aza indirmek isteyip doğru bir tedarikçi ile çalışmak isterler. ISO 9001 bir kuruluşa ilişkili riskini belirlenmesinde neden olmasına yardımcı olur risklerin belirlenmesine müşteri memnuniyetini arttırdığı kanıtlanmıştır. Kuruluşun ISO 9001 e sahip olması kurumsal imaj ve pazar payını arttırır. Mevcut müşteriler için güvenli bir kaynak sağlar.
ISO 9000 Serisi Nedir?
ISO ailesinde çeşitli ISO standartları bulunmaktadır. 9000 serisinde ISO 9001 belgelendirme gerektiren tek bir standarttır. ISO 9000 serisi, kalite yönetim sistemleri için rehberlik eden standartlar kümesidir ve bu serideki standartlar, kalite yönetim ilkelerini tanımlar. Bu ilkeler, müşteri odaklılık, liderlik, süreç yaklaşımı, sürekli iyileştirme ve veri odaklı karar alma gibi temel prensipleri içerir. ISO 9001, bu serinin içinde spesifik gereksinimleri belirten ve bir kuruluşun kalite yönetim sistemini belgelendirmek için kullanılan ana standarttır.
ISO 9000:2015: Kalite Yönetim Sistemi Temel Kavramları
ISO 9001:2015: Kalite Yönetim sistem gereksinimlerini karşılar
ISO 9004:2018: Bir Kuruluşun Kalitesi – Sürdürebilir Başarıya Ulaşma Rehberi
ISO 19011:2018: Denetim Yönetim Sistemlerine ilişkin Kılavuzlar
Iso 9001 aynı zamanda bir dizi kalite ilkesi de içermektedir.
Bir dizi kalite ilkesi içerir;
Müşteri Odaklılık: Müşterisini odağına alan her firma müşteri istek ve beklentilerini yerine getirecek ve müşterisini memnun edecektir. Müşterimizi memnuniyeti varoluşumuzun amacı olmalıdır. ISO 9001:2015 sisteminin de hedefleriniz müşteri ihtiyaç ve beklentileriyle uyumlu ve paralel olmalıdır. Kuruluşlar müşteri memnuniyetlerini ölçmelidir. Size bir dönüş yapmayan müşteri mutlaka sizden memnundur kanısına varamazsanız. Dayanağınızın olması gerekmektedir. Iso 9001 ile kayıtlar, ölçümler yani tüm kanıtları bulundurmak zorundasınız. Müşteri ile ilişkinizi ISO 9001 yönetim sistemi ile daha da geliştireceksiniz ve müşteri beklentilerini bu sistemle aşacaksınız.
Liderlik: Kuruluşun vizyonu misyonu olmak zorundadır. ISO 9001 sistemi ile misyon ve vizyonunuza yön verir hedeflerinizi daha gerçekçi daha somut ulaşılabilir kılmalısınız. Organizasyonel değerlerinizi modelleyip güncelleştirmelisiniz. Çalışanlarınıza güven oluşturmalısınız. Liderlikle tüm ISO 9001 sistem farkındalığını tüm paydaşlarınızda hissettirmelisiniz. Çalışanların eğitimleriyle birlikte sürece katkı sağlamasını sağlamalısınız.
Çalışan katılımı: Çalışanlarınızın yani iç müşterilerinizin yeteneklerini kullandığından emin olmalısınız. Ve onlara değer vermelisiniz. Çalışanlara sorumluluk verirken onların sürekli gelişimlerine de katkıda bulunmalısınız. Yine ISO 9001 süreci ile bireysel performans değerlendirmesi de yapmak yerinde olacaktır. Çalışanların öğrenme ve bilgi paylaşımlarını etkinleştirmeniz gerekmektedir.
Süreç yaklaşımı: Tüm faaliyetlerinizi süreç faaliyetler dizisi olarak oluşturmanız gerekmektedir. Süreçlerimizin kapasitesini ölçerek daha etkin bir süreç yaklaşımında bulunabiliriz. Her faaliyet bağımsız bir süreç olarak tanımlanmalıdır. Süreçlerin başlangıç bitiş noktalarını bilmekte önemlidir. Performans göstergeleri de belirlenerek takip edilerek etkinliği değerlendirilmelidir. ISO 9001:2015 ile kaynaklar etkili şekilde de dağıtılmalıdır.
Kanıta Dayalı Karar Verme: Verileriz analiz etmek, doğru ve güvenilir verilere erişebilirliğin sağlanması gerekmektedir. ISO 9001 sistemi ile kuruluşlar yaptıkları uygulamaları kanıt olarak sunmalıdır. Bu kanıtlar dokümante bilgi, sözleşmeler, uygulamalar, fotolar vb olabilmektedir. Tüm süreçlerde kararlar alınırken kanıta dayalı kararlar verilmelidir.
Sürekli İyileştirme: Doğru kaynaklar ile organizasyonel performans ve yetenekleri geliştirmek durumundasınız. İyileştirme faaliyetlerini tutarlı bir şekilde güçlendirmeniz gerekmektedir. Tüm süreçleri ölçümleyip analiz etmemiz gerekmektedir. Tüm çalışanların da bu farkındalıkta olmasını sağlayınız.
İlişki Yönetimi: Maliyetleri yönetmek, kaynakları optimize etmek ve değer yaratmak için tedarikçilerimizi belirlemek zorundayız. Uzun vadeli ilişkiler kurmak önem arzetmektedir. Tedarikçileri yerinde izlemek, iş birliğini geliştirmek ve de onların çalışmalarını gözlemlemek için ilişkilerimizi geliştirmek durumundayız.
Not: Bu ilkeleri ne kadar çok iyi bilirseniz ona göre güzel bir ISO 9001 sistemi kurabilirsiniz.
VAKA ÇALIŞMASI
ISO 9001 süreçlerini daha anlaşılır kılmak için basitleştirip örneklendirelim.
Evimize misafir gelecek ve biz onlara güzel bir kek sunacağız çünkü bizim kekimizden beklentileri var ve kekimizi beğendirmemiz gerekiyor ki misafirimiz yine gelsin. Amaç mutlu misafir.
SANA KEK YAPTIMMM
Müşteri (misafir) beklentisi: Güzel bir kek yemek
Kaynak : Un yumurta şeker, mikser fırın kişi veya kişiler
Tasarım: Tarif tamamen yapacak kuruluşa ait ise
PUKÖ Döngüsü üzerinde Kurulayalım
Planla: Güzel lezzetli kek yapmak, kaynak ihtiyacını sağlamak
Uygula: Gerek hazır tarife göre gerekse de sizin tasarım (uyduracağınız) tarife göre 3 yumurta 1 su bardağı şeker çırp çırp karıştır. Kabartma tozu un ekle yine karıştır kakao ekle yine karıştır ve fırına gönder.
Kontrol Et: Ara ara eğilip fırına bakmak ve de kabarmasını izlemek. (ilk kontrol)- Fırının kapağını açıp bakmak (ara kontrol) ve Çatal ile kontrol etmek ( final kontrol) İç denetim: Fırını açıp ara ara kontrol etmek (ön kontrol, ara kontrol- final kontrol)
Önlem Al: Kekin kabarmaması için ve tadının kötü olmaması için alınacak tüm önlemler
KALİTE İlkesinde Değerlendirecek Olursak
Müşteri odaklılık: Misafirimizin beğeneceği keki yapma.
Liderlik: Kek yapılması için tüm imkanları seferberlik etme ve bu duruma öncülük etme. Kolları sıvama durumu
Çalışan Katılımı: Evde bulunan diğer kişilerinde görüşlerinin alınması ve onlara da görevler verme
Süreç Yaklaşımı: İşlemi sırası ile belirli bir düzen içinde gerçekleştirme
İlişki Yönetimi: Misafire sorup onay alma ve de satın alma hammaddelerimizi iyileştirme.