ISO 9001 VE TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ: KALİTEYİ NASIL GÜVENCE ALTINA ALIR?
Öncelikle burada tedarik zincirini doğru tanımlamak gerekmektedir. Tedarik nedir diye başlamamız yerinde olacak . Tedarik kuruluşun faaliyetlerini operasyonunu gerçekleştirmesi için ihtiyaç duyduğu malzeme, hizmet, ürün veya ürünleri firma dışından yani dış kaynaklardan temin etme sürecine tedarik denir. Tedarik yönetimi ise bir kuruluşun ürün veya hizmetlerine girdi sağlayan dış kaynaklı firmaları ( tedarikçi) belirleme, izleme, yönetme ve değerlendirme sürecine de tedarik yönetimi denilmektedir. ISO 9001:2015 tedarik yönetimine dikkat çeken uluslararası standarttır. Tedarik yönetimine ISO 9001:2015 standart madde 8.4 de dışarıdan sağlanan süreçlerin, ürünlerin ve hizmetlerin kontrolü olarak vurgularken firmaların bu konuda yapması gerekenler standartta tanımlanmıştır.
Tedarik, bir işletme veya kuruluşun faaliyetlerini sürdürebilmesi için ihtiyaç duyduğu malzeme, hizmet veya ürünleri dış kaynaklardan temin etme sürecidir. ISO 9001 süreciyle malzeme veya hizmet girdilerinin nihai çıktıya olumlu şekilde katkısı yadsınamaz bir gerçektir. Örneğin etkin bir tedarik yönetimi ile riskleri azaltır, yüksek kaliteli ürünleri ekonomik olarak satın alıp bu şekilde firmanızın kalite standartlarını da karşılamış olursunuz. Yine iyi bir tedarik yönetimi ile müşteri memnuniyetini de arttırırsınız. Peki biz firma olarak tedarik yönetimini nasıl sağlamalıyız diye soracak olursanız öncelikle ISO 9001:2015 konusunda eğitim almalısınız farkındalığınızı arttırmalısınız. Biz bu bölümde tedarik seçimi nasıl olacak standart bizden ne bekliyor bunları belirleyeceğiz.
Öncelikle tedarik ihtiyacının belirlenmesi, Kuruluşun ihtiyaç duyduğu malzeme, ürün, hizmet vb durumların hangi kısmında tedariğe ihtiyacı var bunu saptamalı. En önemli tedarik üreticiler için ürün hammaddesi olabilmektedir. Hizmet sağlayıcılar içinde bir bilgisayar program olabilir.
Tedarik Seçimi , Standart bazında önceden belirlenmiş kriterlere uygun olarak kuruluşlar tedarikçilerini fiyat, kalite , teslimat, belge, hız ve benzeri konularda seçmelidir. İhtiyaçlarını gerçekten giderecek firmaların seçimi titizlikle yapılmalıdır.
Satın alma ve Sözleşme, Firmalar mutlaka tedarikçileriyle sözleşme yapmalıdır. Söz uçar yazı kalır! Her iki tarafın arasında anlaşmaların sağlıklı ilerleyebilmesi için tüm detaylar her iki taraf içinde belirlenmelidir.
Tedarikçi İzlenmesi, Tedarikçiler önceden belirlenmiş kriterlere göre belirli periyotlarda düzenli olarak değerlendirilmelidir. Tedarik edilen malzemelerin veya hizmetlerin belirlenen zaman diliminde teslim alınması ve kalitesinin kontrol edilmesi.
Tedarikçi Performansının İzlenmesi, Kuruluşlar beklentileri tutarlı bir şekilde karşıladıklarından emin olmak için tedarikçi performansını izlemek önemlidir. Uygunsuzluklar ve tutarsızlıklar düzeltici faaliyetlerle giderilmelidir.
Tedarik İlişkilerinin Sürdürülmesi, Kuruluşlar etkili bir ISO 9001 yönetim sistemi için uzun vadeli ilişkileri teşvik etmek için güvenilirlik ve performansın artmasını sağlamalıdırlar. Önceden standarda göre belirlenen kriterlerin seçiminde onaylı yani yüksek alım yaptıklarını ürün kalitesini etkileyen tedarikçilerini belki yılda değil 5 yılda bir kez çalışacakları firmalardan ayırmaları gerekmektedir. İki tür tedarikçi vardır Onaylı tedarikçi : Ürün veya hizmet kalitesini doğrudan etkileyen sürekli etkileyen firmalardır . Dolaylı tedarikçi ise İşletmenin günlük faaliyetlerini gidermesi için yaptıkları alımdır Örneğin ofis malzemesi.
Tedarik Sürecinde Risk Yönetimi, tedarik zincirindeki potansiyel risklerin belirlenmesi ve ele alınması sürecinde en etkin proaktif bir yöntem olmaktadır. ISO 9001 standardında etkin onaylı tedarikçi seçimi yaparken kalite güvencesi, tutarlık ve güvenilirlik, maliyet verimliliği , süreç iyileştirme gibi önemli hususlar tedarik performans seçiminde önem arz etmektedir.
ETKİN TEDARİKÇİ YÖNETİMİNİN FAYDALARI
Ø Kalite Güvencesi:Tedarikçilerden alınan ürün veya hizmetlerin kuruluşun standartlarını karşılamasını sağlar.
Ø Proaktif Risk Yönetimi: Riskler oluşmadan önce tespit edilmesi ve azaltılması, düzeltici önlemlerin erkenden alınmasına olanak sağlar.
Ø Tutarlılık ve Güvenilirlik: Tedarikçilerle güven oluşturarak ürün ve hizmetlerin tutarlı bir şekilde sunulmasını sağlar.
Ø Maliyet verimliliği: Kaliteden ödün vermeden rekabetçi fiyatlarla tedarikçilerin belirlenmesine yardımcı olur.
Ø Sürekli İyileştirme: ISO 9001 sürekli iyileştirmeyi vurgular ve tedarikçi yönetimi zaman içinde tedarikçi performansının izlenmesinde ve geliştirilmesinde önemli bir rol oynar.
Ø Verimlilik: Şartnameye uyum etkin bir tedarik yönetimi ile hızlı , kaliteli ürün veya hizmet sağlayacağı için verimlilik artışına önemli bir katkı sağlar.
TEDARİKÇİ YÖNETİMİNDE ZORLUKLAR VE ÇÖZÜMLER
Tedarikçi Bilgisinin Eksikliği: Şirketler, tedarikçilerin gerekli bilgileri sağlamak istememesiyle karşılaşabilir. Bu direnci aşmanın yolları arasında yapılandırılmış bir değerlendirme süreci geliştirmek, yerinde denetimler yapmak ve tedarikçi anketleri talep etmek yer alır. Bu yöntemler, tedarikçilerin performansını daha iyi anlamak ve işbirliğini artırmak için önemli olabilir.
Tedarikçi Performansının İzlenmesi: Özellikle çok sayıda tedarikçinin olduğu durumlarda performansın izlenmesi zor olabilir. Temel Performans Göstergeleri (KPI´ler) belirlemek ve veri toplama araçları kullanmak, tedarikçilerin performansını daha kolay takip etmeyi sağlar. Bu sayede izleme ve analiz süreçleri basitleştirilir ve daha etkin kararlar alınabilir.
Kaynak Kısıtlamaları: Tedarikçi yönetim sistemlerinin sürdürülmesi, özel personel, eğitim, zaman ve finansal yatırım gerektirir. Kaynakların verimli kullanılması, otomasyon ve tedarikçi yönetim yazılımları gibi araçlardan faydalanmak, bu kısıtlamaların üstesinden gelmeye yardımcı olabilir.
TEDARİKÇİ YÖNETİMİNE YÖNELİK ARAÇLAR
Temel Uyumluluk Platformları: XXX MEDİKAL , Temel Uyumluluk kapsamında tedarikçi değerlendirmelerinin yönetilmesine ve kalite hedeflerinin izlenmesine yardımcı olan araçlardan bahseder. Bu araçların özellikleri arasında tedarikçi değerlendirmeleri, veri analizi ve performansın grafiksel gösterimleri için hatırlatıcılar bulunur. Böylece uyumluluk süreçleri otomatik hale getirilir ve takip kolaylaşır.
Vaka Çalışması: Medikal Sektöründe Etkin Tedarikçi Yönetimi
XXX MEDİKAL , tıbbi cihaz sektöründe başarılı bir tedarikçi yönetimi örneği sunuyor. Bu vaka çalışmasında yer alan bazı ana stratejiler şunlardır:
Tedarikçiler için katı kriterler belirlemek (örneğin, zamanında teslimat ve ürün kalitesi, belge, teslimat gibi).
Saha denetimlerinin gerçekleştirilmesi ve tedarikçi sertifikalarının düzenli olarak gözden geçirilmesi.
Tedarikçilerle açık iletişim kurarak uyumluluğu sağlamak ve gerektiğinde ayarlamalar yapmak.
Tedarikçileri düzenli olarak değerlendirerek müşteri memnuniyetini ve operasyonel verimliliği artırmak.
Çözüm
ISO 9001 tedarikçi yönetim sistemi, uzun vadede güvenilirlik, kalite güvencesi ve risk yönetimi